- Katılım
- 10 May 2023
- Mesajlar
- 515
- Tepki
- 1,901
- Puan
- 90
Kendi deneyimlerime dayanarak yüksek lisans hakkında bildiklerimi anlatmaya çalışacağım.
Her üniversite yüksek lisans ve doktora için ayrı ayrı alım yapar. Ve her alanın aldığı kişi sayısı ve istenilen nitelikleri farklıdır. Ben daha çok sosyal bilimler alanındaki nitelikler hakkında bilgi sahibiyim. Sanat alanlarının alımları proje bazlı falan oluyor o yüzden o konuda çok bilgim yok.
Yüksek lisans yapmak istediğiniz üniversitenin enstitü web sitelerindeki duyuruları takip etmeniz lazım. Sizin yapmak istediğiniz bölüme göre fen bilimleri, sosyal bilimler enstitüleri var. Farklı enstitüler de olabilir. Benim üniversitemi tek enstitüde toplamışlardı Lisansüstü Enstitüsü diye. Belki başka üniversitelerde de böyle olabilir. Bazı üniversiteler fakülte ve öğrenci işleri web site duyurularında da paylaştığı oluyor. Senede 2 kez alım oluyor. Güz ve bahar dönemi olmak üzere. Her üniversitede alım zamanı değişir ama okullar kapandığı vakitler oluyor genelde. Yani güz dönemi için alımlar haziran-eylül arasında bir zamanda olur. Bahar dönemi için de ocak-şubat aylarında oluyor genelde. Bu aylar yaklaşınca sık sık duyuruları takip etmeniz lazım.
Mezun olduğunuz bölüm dışında başka bir alanda da yüksek lisans yapabilirsiniz ama istediğiniz alanın şartlarında eğer sizin bölümünüz de yazarsa oluyor. Yoksa olmuyor maalesef.
Duyuru yayınlanınca genelde orada şartlar, kaç kişi alınacağı, sınav tarihleri vs. hepsi yazar.
Her üniversitenin sizden istediği bir ales puanı (genelde başvuru için 50-55 puan üstü olmasını isterler), iyi bir not ortalaması ve dil puanıdır (yökdil, yds). Bazı üniversiteler dil puanı istemiyor. Benim üniversitem istemiyordu mesela. Yoksa ben de yapamazdım yüksek lisans. (Ama dil bilmeniz iyi olur. Yabancı kaynaklardan da yararlanabilirsiniz. Ben sırf bu yüzden normalde yapmak istediğim konuda yazamadım tezimi). Bu istenenlerin etki düzeylerini üniversiteler belirler. Bazılarında ales %25 etkiler bazılarında daha düşük ya da yüksek gibi.
Başvuru şartlarını karşılıyorsanız başvurunuzu yaparsınız. Bazı üniversiteler online başvuru ister (çoğunlukla öyledir) bazıları yüz yüze.
İlk olarak bilim sınavı oluyor. Bilim sınavı alanla ilgili klasik sorulardan oluşuyor. Genelde en temel bilgileri istiyorlar ama o bilgileri de en ayrıntılarıyla yazmanızı bekliyorlar. Her okul ve alan kendine göre soruyor. Yani bazısı 3 soru sorar bazısı 5 bazısı daha fazla. Ben 4 tane bilim sınavına girdim genelde beklenen şeyler aynıydı. En temel bilgileri soruyorlar ama bir tane de ayrıntı bir bilgi sordukları oluyor. Ama anladığım kadarıyla her sene hemen hemen aynı soruları soruyorlar. Başvurduğunuz üniversitede ve alanda daha önce bilim sınavına girmiş tanıdığınız biri varsa soruları öğrenip ona göre çalışabilirsiniz. (Ben din psikolojisinden 2 kere girdim sınava. Öncesinde de öğrenmiştim daha önce sorulan soruları ona göre çalışmıştım ve 2 sinde de 5 sorudsn 2-3 tanesi aynıydı. Üniversitesine göre bu durum değişiyordur belki. O yüzden çok da buna güvenerek de çalışmayın sınavlara. Yine ne olur ne olmaz diye her anlamda hazırlıklı olmaya bakın)
Bilim sınavından sonra çoğu üniversite mülakat da yapıyor. (Bazı alanlarda mülakat istenmeyebiliyor o zaten şartlarda yazar). Mülakata girebilmeniz için bilim sınavından belli bir baraj puan olur onu geçmeniz beklenir. Benim üniversitemde baraj 60'tı. 10 kişi alınacaktı. Ama 60 barajını sadece 7 kişi geçmişti. Mülakatı prosedür icabı yapmışlardı yani.
Bütün bu sınavlar bitince ales puanı, not ortalaması, dil puanı, bilim sınavı ve mülakat puanlarının etki düzeylerine göre ortalaması alınır ve o gün sınava girenlerin ortalaması en yüksekten en düşüğe sırlanır. Listede en yüksekte olanlardan, kaç kişi alınacaksa o kadar kişi asil kazanan olur. Bir o kadarı da yedek olur. Asillerden kayıt yaptırmayan olursa yedeklere sıra gelir.
Bazı üniversitelerde 2 farklı alana yüksek lisans başvurusu yapabiliyorsunuz. (Ama kazanırsanız sadece birine kayıt yaptırabilirsiniz tabi). Ben mesela bir keresinde bir günde 2 bilim sınavına girmiştim. İkisinde de yedek olmuştum tabi
Aynı dönemde farklı farklı üniversitelerde de yüksek lisans başvurusu yapıp hepsinde şansınızı deneyebilirsiniz.
Kazandıktan sonra kayıt sürelerini kaçırmadan kaydınızı yaparsınız. Genelde üniversiteler lisans diploması ya da diploma fotokopisi istiyor. Bazıları diplomanın aslını istiyor. O yüzden lisans diplomanızı alırken "aslı gibidir" istemeyi unutmayın. Aslı gibidir: diplomanızı aldığınız yerde (genelde öğrenci işlerinde) diplomanızın fotokopsini çekip üstüne aslı gibidir diye kaşe basıyorlar. Sonra memurlar imza atıyorlar. Bu belgeden 3 tane isteyin. Ne olur ne olmaz bulunsun elinizde. Eğer yüksek lisans kaydında diploma fotokopisi isterlerse direk fotokopi çektirip verin aslı gibidirleri kullanmayın yani boşuna.
Başvuru süreci bu şekilde.
Alesle ilgili kısa bir bilgi vereyim. Yüksek lisans yapmak istediğiniz alanın ales puan türüne bakıp ona göre çalışın. Tm mi yoksa sözel mi sayısal mı bakın. Ona göre matematik ya da türçeye öncelik verirsiniz. Ales, 50 soru türkçe, 50 soru matematikten oluşan ösym'nin senede 2 kez yaptığı sınav. Bu sınav bilgiden çok hızınızı ölçüyor. Kpss ye göre daha basit türkçe ve matematik soruları oluyor ama zamanınız yetmiyor. O yüzden alese çalışırken bol bol soru çözüp hızınızı artırmanız lazım.
Yüksek lisans 2+1 yıldan oluşuyor. 1 yılı ders 1 yılı da tez ama tez için ek 1 yılınız daha oluyor. Yani tez için 2 yıla sahipsiniz. 1 yıldan ek olarak bahsetme nedenim o yıla kalırsanız 2 dönem için de harç ücreti ödemeniz gerekiyor. Ama lisanstaki gibi yüksek bir miktar değil. Mesela ben dönemlik 209 tl ödemiştim. Ama üniversitesine göre miktar değişiyor olabilir bir de yıl geçtikçe de genelde artıyor sanırım.
İlk sene ders döneminde o sene kaç kişi alındıysa sınıf mevcudunuz da o kadar oluyor. Yani çok az kişi oluyor. Genelde hocaların odalarında dersler işleniyor diye biliyorum. (Ben pandemi döneminde ders dönemimi geçirdim. Mesafeli oturmak adına sınıfta yapmıştık dersleri ama onu da 2 ay kadar yaptık sonra online olmuştu derslerim. O yüzden çok bilmiyorum. Ablamın üniversitesinde hocaları odalarında yapmışlar. Ama sınıf mevcudunuz çok olursa muhtemelen ona göre bir yerde yapılıyordur. Sınıf mevcudu az olursa hocaların odalarına sığarsanız orada yaparsınız muhtemelen.). Yüksek lisansta ders dönemi bence eğlenceli oluyor. Hocalarla birebir iletişim halindesiniz çünkü. Başta ben gerilmiştim ama sonradan bu durumu çok sevmiştim. Hocalar sizi tanıyor size isminizle hitap ederek ders anlatıyor falan güzeldi. (Tüm eğitim öğretim hayatımda sınıfın silik öğrencilerinden olduğum için bu durum hoşuma gitmişti). 2 dönem ders görüyorsunuz. Eğer bahar döneminde derse başladıysanız ilk bahar dönemi sonra güz dönemini göreceksiniz. Eğer bir dersten kalırsanız bir sonraki dönem o ders yerine farklı bir ders alıp o şekilde kredinizi tamamlayabilirsiniz. (Yani lisanstaki gibi güz döneminde kaldığınız dersi bir sonraki güz döneminde vermeyi beklemenize gerek yok. Güz döneminde kaldığınız dersi bahar döneminde de verebiliyorsunuz.)
Ders döneminin sonuna doğru tez danışmanı seçiyorsunuz. Bir form oluyor ona 3 tane hoca yazmanız isteniyor. Siz de istediğiniz hoca sırasına göre yazıyorsunuz. Ve sonra o 3 hocadan biri sizin tez danışmanınız oluyor. Tez konunuzu aklınızda olan konuları hocanıza söyleyerek ders döneminin sonuna doğru belirliyorsunuz. Onun için de bir belge oluyor yazıp okula teslim ediyorsunuz. Bundan sonrasını tez sürecini farklı bir konu açarak anlatacağım. Uzun oldu ama ayrıntı vermek istedim bazı bilgiler aratırınca karşınıza çıkmayabiliyor çünkü. Umarım yararlı olmuştur.
İnşallah unuttuğum bir şey yoktur.
Her üniversite yüksek lisans ve doktora için ayrı ayrı alım yapar. Ve her alanın aldığı kişi sayısı ve istenilen nitelikleri farklıdır. Ben daha çok sosyal bilimler alanındaki nitelikler hakkında bilgi sahibiyim. Sanat alanlarının alımları proje bazlı falan oluyor o yüzden o konuda çok bilgim yok.
Yüksek lisans yapmak istediğiniz üniversitenin enstitü web sitelerindeki duyuruları takip etmeniz lazım. Sizin yapmak istediğiniz bölüme göre fen bilimleri, sosyal bilimler enstitüleri var. Farklı enstitüler de olabilir. Benim üniversitemi tek enstitüde toplamışlardı Lisansüstü Enstitüsü diye. Belki başka üniversitelerde de böyle olabilir. Bazı üniversiteler fakülte ve öğrenci işleri web site duyurularında da paylaştığı oluyor. Senede 2 kez alım oluyor. Güz ve bahar dönemi olmak üzere. Her üniversitede alım zamanı değişir ama okullar kapandığı vakitler oluyor genelde. Yani güz dönemi için alımlar haziran-eylül arasında bir zamanda olur. Bahar dönemi için de ocak-şubat aylarında oluyor genelde. Bu aylar yaklaşınca sık sık duyuruları takip etmeniz lazım.
Mezun olduğunuz bölüm dışında başka bir alanda da yüksek lisans yapabilirsiniz ama istediğiniz alanın şartlarında eğer sizin bölümünüz de yazarsa oluyor. Yoksa olmuyor maalesef.
Duyuru yayınlanınca genelde orada şartlar, kaç kişi alınacağı, sınav tarihleri vs. hepsi yazar.
Her üniversitenin sizden istediği bir ales puanı (genelde başvuru için 50-55 puan üstü olmasını isterler), iyi bir not ortalaması ve dil puanıdır (yökdil, yds). Bazı üniversiteler dil puanı istemiyor. Benim üniversitem istemiyordu mesela. Yoksa ben de yapamazdım yüksek lisans. (Ama dil bilmeniz iyi olur. Yabancı kaynaklardan da yararlanabilirsiniz. Ben sırf bu yüzden normalde yapmak istediğim konuda yazamadım tezimi). Bu istenenlerin etki düzeylerini üniversiteler belirler. Bazılarında ales %25 etkiler bazılarında daha düşük ya da yüksek gibi.
Başvuru şartlarını karşılıyorsanız başvurunuzu yaparsınız. Bazı üniversiteler online başvuru ister (çoğunlukla öyledir) bazıları yüz yüze.
İlk olarak bilim sınavı oluyor. Bilim sınavı alanla ilgili klasik sorulardan oluşuyor. Genelde en temel bilgileri istiyorlar ama o bilgileri de en ayrıntılarıyla yazmanızı bekliyorlar. Her okul ve alan kendine göre soruyor. Yani bazısı 3 soru sorar bazısı 5 bazısı daha fazla. Ben 4 tane bilim sınavına girdim genelde beklenen şeyler aynıydı. En temel bilgileri soruyorlar ama bir tane de ayrıntı bir bilgi sordukları oluyor. Ama anladığım kadarıyla her sene hemen hemen aynı soruları soruyorlar. Başvurduğunuz üniversitede ve alanda daha önce bilim sınavına girmiş tanıdığınız biri varsa soruları öğrenip ona göre çalışabilirsiniz. (Ben din psikolojisinden 2 kere girdim sınava. Öncesinde de öğrenmiştim daha önce sorulan soruları ona göre çalışmıştım ve 2 sinde de 5 sorudsn 2-3 tanesi aynıydı. Üniversitesine göre bu durum değişiyordur belki. O yüzden çok da buna güvenerek de çalışmayın sınavlara. Yine ne olur ne olmaz diye her anlamda hazırlıklı olmaya bakın)
Bilim sınavından sonra çoğu üniversite mülakat da yapıyor. (Bazı alanlarda mülakat istenmeyebiliyor o zaten şartlarda yazar). Mülakata girebilmeniz için bilim sınavından belli bir baraj puan olur onu geçmeniz beklenir. Benim üniversitemde baraj 60'tı. 10 kişi alınacaktı. Ama 60 barajını sadece 7 kişi geçmişti. Mülakatı prosedür icabı yapmışlardı yani.
Bütün bu sınavlar bitince ales puanı, not ortalaması, dil puanı, bilim sınavı ve mülakat puanlarının etki düzeylerine göre ortalaması alınır ve o gün sınava girenlerin ortalaması en yüksekten en düşüğe sırlanır. Listede en yüksekte olanlardan, kaç kişi alınacaksa o kadar kişi asil kazanan olur. Bir o kadarı da yedek olur. Asillerden kayıt yaptırmayan olursa yedeklere sıra gelir.
Bazı üniversitelerde 2 farklı alana yüksek lisans başvurusu yapabiliyorsunuz. (Ama kazanırsanız sadece birine kayıt yaptırabilirsiniz tabi). Ben mesela bir keresinde bir günde 2 bilim sınavına girmiştim. İkisinde de yedek olmuştum tabi
Aynı dönemde farklı farklı üniversitelerde de yüksek lisans başvurusu yapıp hepsinde şansınızı deneyebilirsiniz.
Kazandıktan sonra kayıt sürelerini kaçırmadan kaydınızı yaparsınız. Genelde üniversiteler lisans diploması ya da diploma fotokopisi istiyor. Bazıları diplomanın aslını istiyor. O yüzden lisans diplomanızı alırken "aslı gibidir" istemeyi unutmayın. Aslı gibidir: diplomanızı aldığınız yerde (genelde öğrenci işlerinde) diplomanızın fotokopsini çekip üstüne aslı gibidir diye kaşe basıyorlar. Sonra memurlar imza atıyorlar. Bu belgeden 3 tane isteyin. Ne olur ne olmaz bulunsun elinizde. Eğer yüksek lisans kaydında diploma fotokopisi isterlerse direk fotokopi çektirip verin aslı gibidirleri kullanmayın yani boşuna.
Başvuru süreci bu şekilde.
Alesle ilgili kısa bir bilgi vereyim. Yüksek lisans yapmak istediğiniz alanın ales puan türüne bakıp ona göre çalışın. Tm mi yoksa sözel mi sayısal mı bakın. Ona göre matematik ya da türçeye öncelik verirsiniz. Ales, 50 soru türkçe, 50 soru matematikten oluşan ösym'nin senede 2 kez yaptığı sınav. Bu sınav bilgiden çok hızınızı ölçüyor. Kpss ye göre daha basit türkçe ve matematik soruları oluyor ama zamanınız yetmiyor. O yüzden alese çalışırken bol bol soru çözüp hızınızı artırmanız lazım.
Yüksek lisans 2+1 yıldan oluşuyor. 1 yılı ders 1 yılı da tez ama tez için ek 1 yılınız daha oluyor. Yani tez için 2 yıla sahipsiniz. 1 yıldan ek olarak bahsetme nedenim o yıla kalırsanız 2 dönem için de harç ücreti ödemeniz gerekiyor. Ama lisanstaki gibi yüksek bir miktar değil. Mesela ben dönemlik 209 tl ödemiştim. Ama üniversitesine göre miktar değişiyor olabilir bir de yıl geçtikçe de genelde artıyor sanırım.
İlk sene ders döneminde o sene kaç kişi alındıysa sınıf mevcudunuz da o kadar oluyor. Yani çok az kişi oluyor. Genelde hocaların odalarında dersler işleniyor diye biliyorum. (Ben pandemi döneminde ders dönemimi geçirdim. Mesafeli oturmak adına sınıfta yapmıştık dersleri ama onu da 2 ay kadar yaptık sonra online olmuştu derslerim. O yüzden çok bilmiyorum. Ablamın üniversitesinde hocaları odalarında yapmışlar. Ama sınıf mevcudunuz çok olursa muhtemelen ona göre bir yerde yapılıyordur. Sınıf mevcudu az olursa hocaların odalarına sığarsanız orada yaparsınız muhtemelen.). Yüksek lisansta ders dönemi bence eğlenceli oluyor. Hocalarla birebir iletişim halindesiniz çünkü. Başta ben gerilmiştim ama sonradan bu durumu çok sevmiştim. Hocalar sizi tanıyor size isminizle hitap ederek ders anlatıyor falan güzeldi. (Tüm eğitim öğretim hayatımda sınıfın silik öğrencilerinden olduğum için bu durum hoşuma gitmişti). 2 dönem ders görüyorsunuz. Eğer bahar döneminde derse başladıysanız ilk bahar dönemi sonra güz dönemini göreceksiniz. Eğer bir dersten kalırsanız bir sonraki dönem o ders yerine farklı bir ders alıp o şekilde kredinizi tamamlayabilirsiniz. (Yani lisanstaki gibi güz döneminde kaldığınız dersi bir sonraki güz döneminde vermeyi beklemenize gerek yok. Güz döneminde kaldığınız dersi bahar döneminde de verebiliyorsunuz.)
Ders döneminin sonuna doğru tez danışmanı seçiyorsunuz. Bir form oluyor ona 3 tane hoca yazmanız isteniyor. Siz de istediğiniz hoca sırasına göre yazıyorsunuz. Ve sonra o 3 hocadan biri sizin tez danışmanınız oluyor. Tez konunuzu aklınızda olan konuları hocanıza söyleyerek ders döneminin sonuna doğru belirliyorsunuz. Onun için de bir belge oluyor yazıp okula teslim ediyorsunuz. Bundan sonrasını tez sürecini farklı bir konu açarak anlatacağım. Uzun oldu ama ayrıntı vermek istedim bazı bilgiler aratırınca karşınıza çıkmayabiliyor çünkü. Umarım yararlı olmuştur.
İnşallah unuttuğum bir şey yoktur.
